على (علیه السلام) از دیدگاه دشمنان قسم خورده (معاویه، عمروعاص و یزید)

اعتراف دشمنان به فضیلت امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب (علیهما السلام)

نقل شده است که روزى معاویه با یزید (پسرش) و عمروعاص وزیرش (لعنة الله علیهم) نشسته بود، در آن حال جامه‌اى به رسم پیشکش براى معاویه آوردند، جامه بسیار نفیس بود و دل معاویه به آن جامه مایل شد.

عمروعاص خواست آن جامه را از معاویه بگیرد و گفت که این نیکو جامه‌اى بوده است، معاویه گفت: بلى، نیکو جامه‌اى بوده است! عمروعاص دانست که دل معاویه بدان جامه مایل است، دیگر سخن نگفت.

سپس یزید گفت: این نیکو جامه‌اى بوده است، معاویه گفت: بلى، نیکو جامه‌اى بوده است! یزید نیز فهمید که دل معاویه به آن جامه مایل است و دیگر سخن نگفت.

آنگاه عمروعاص خواست که جامه را از چنگ بیرون آورد، از راه شیطنتى که داشت گفت: هر کدام از ما در مدح على بن أبى طالب (علیهما السلام) شعرى مى‌گوییم، هر یک بهتر گفتیم جامه را برمى داریم؛ و گمانش این بود که معاویه به خاطر دشمنی، از مدح کردن علی (علیه السلام) امتناع خواهد کرد.

اما معاویه (لعنة الله علیه) گفت:

خَیرُ الْوَرَی مِن بعدِ أحمدِ حیدرُ

و النّاسُ أرضٌ و الوصىُ سماءُ

یعنى: بهترین مردم بعد از رسول خدا حیدر است، و مردمان زمین‌اند وصى پیمبر آسمان است.

عمروعاص (علیه اللعنة) گفت:

و هو الذى شَهِدَ العَدوُّ بِفضلِهِ

و الفضلُ ما شهِدَتْ به الأعداءُ

یعنى: آن حضرت کسى است که دشمنش (یعنی معاویه) شهادت به فضلش مى‌دهد، و فضیلت آن است که دشمن به آن شهادت دهد.

سپس یزید (علیه اللعنة و العذاب) گفت:

کَمَلیحةٍ شَهِدَتْ بِحُسنِها ضَرّاؤُها

و الحُسنُ ما شَهِدَتْ به الضَّراءُ

یعنى علی (علیه السلام) مثل زن صاحب جمالى است که هووى او (یعنی معاویه) شهادت دهد به نیکی و حُسن او، و حُسن و خوبی آن است که هوو به آن شهادت دهد.

بعد از این جریان بیتی که عمرو عاص سروده بود، مورد قبول دو نفر دیگر واقع شد و او توانست آن پیراهن نفیس را تصاحب کند، و از آن به بعد این بیت شعر در کلمات مردم و علماء رواج پیدا کرده و مشهور شد و به مناسبت از آن استفاده می‌کنند.

منابع:

1- مجموعه‌ی خطی به شماره‌ی (189/15) کتابخانه‌ی آیت الله گلپایگانی.

2- چهره‌ی درخشان قمر بنی هاشم (علی ربانی خلخالی)، ج3، ص: 27-28.

3- التحصیل فی أیّام التعطیل [1] به نقل از کتاب مودّة القربى، (سید علی‌نقی طبسی حائری): ص: 356-357.

4- نور الأفهام فی علم الکلام [2] (سید حسن حسینى لواسانى‏)، ج‏2، ص: 41.